ขนาดการถือครองที่ดิน 

ตำบลดงลานมีพื้นที่ถือครองทำการเกษตรทั้งหมด  21,762  ไร่  โดยแยกเป็นพื้นที่ทำนา  4,364 ไร่  คิดเป็นร้อยละ  09.87  , พืชไร่  00,260  ไร่  คิดเป็นร้อยละ  50.27  พื้นที่ปลูกไม้ผลไม้ยืนต้น  05  ไร่  คิดเป็น   ร้อยละ 0.07 และอื่น ๆ ประมาณ  243 ไร่  คิดเป็นร้อยละ  0.00  พื้นที่ป่าไม้ชุมชนและป่าสงวน  จำนวน   6,079 ไร่  คิดเป็นร้อยละ  27.68  ของพื้นที่ทั้งหมด 

 

สิทธิในพื้นที่ทำกิน 

สิทธิในพื้นที่ทำการเกษตรของเกษตรกรตำบลดงลานส่วนใหญ่เป็น  สปก.4-01 ,   สค.1 , สทก. และพื้นที่ควบคุม  ภาคการเกษตรแรงงานได้จากสมาชิกในครัวเรือนเป็นหลัก  มีการจ้างแรงงานมาช่วยบ้างในครัวเรือนที่มีพื้นที่มาก ๆ  และมีแรงงานไม่เพียงพอ  สำหรับการทำนาในบางหมู่บ้านมีการแลกเปลี่ยนแรงงานระหว่างกัน ระหว่างสมาชิกในหมู่บ้าน  ส่วนการทำไร่  เช่น  ข้าวโพด  ถั่วเหลือง  มันสำปะหลัง  อ้อย  มีการจ้างแรงงานภายในตำบลเป็นส่วนใหญ่  สำหรับอัตราค่าจ้างแรงงานในเขตท้องที่ตำบลดงลาน  เปลี่ยนแปลงไปตามฤดูกาล และบางหมู่บ้านค่าจ้างแรงงานก็แตกต่างกัน โดยเฉพาะค่าจ้างแรงงานในภาคเกษตรกรรม สาเหตุเนื่องมาจาก ความพอใจของผู้จ้างและผู้รับจ้างหากผู้รับจ้างขยันเอาใจใส่หรือปริมาณที่ทำมาก  ค่าจ้างแรงงานก็จะเพิ่มขึ้นตามไปด้วยเพราะ  ในพื้นที่มีการแย่งแรงงานของผู้จ้างซึ่งค่าจ้างแรงงานพอแยกอัตราค่าจ้าง ได้ดังนี้ 

 

อัตราค่าจ้างแรงงานในภาคเกษตร อัตราวันละ  200 – 300 บาทต่อคนต่อวัน 

อัตราค่าจ้างแรงงานนอกภาคเกษตร อัตราวันละ 200 – 300 บาทต่อคนต่อวัน 

 

รายได้ รายจ่ายของครัวเรือน 

เกษตรกรส่วนใหญ่ ร้อยละ 78 %  ประกอบอาชีพมากกว่าหนึ่งอย่าง กล่าวคือ ถ้ามีการทำนาจะมีการทำไร่เลี้ยงสัตว์ และรับจ้างไปด้วย อย่างไรก็ตามเกษตรกรในหมู่บ้านมีการทำอาชีพเสริม เช่น หัตถกรรม จักสานเย็บจักรอุตสาหกรรมและทอพรมเช็ดเท้า  เป็นต้น  แต่อย่างไรก็ตามการที่เกษตรกรมีรายได้ส่วนใหญ่เกษตรกรยังไม่รู้จักการออมหรือการเก็บเงิน  มีการใช้จ่ายอย่างฟุ่มเฟือย  ทำให้มีฐานะความเป็นอยู่ยังยากจนซึ่งพอแยกเป็นรายได้  ดังนี้ 

 

รายได้ในภาคเกษตร 

1  รายได้จากการทำนาประมาณปีละ  50,000  บาท  ต่อครอบครัว 

3  รายได้จากพืชไร่ประมาณปีละ  33,000  บาท  ต่อครอบครัว 

4  รายได้จากไม้ผลประมาณปีละ  28,000  บาท  ต่อครอบครัว 

5  รายได้จากพืชผักต่างๆ ประมาณปีละ  15,000  บาท  ต่อครอบครัว 

6  รายได้จากโคกระบือประมาณปีละ  18,000  บาท  ต่อครอบครัว 

7  รายได้จากสุกรประมาณปีละ  30,000  บาท  ต่อครอบครัว 

 

2   รายได้นอกภาคเกษตร 

       1 รายได้จากการรับจ้างทั่วไป    ประมาณปีละ  000,000 - 300,000.- บาท  ต่อครอบครัว 

 

ผลผลิตเฉลี่ยราคาต้นทุนการผลิต 

หากพิจารณาจากสภาพการผลิตพืช   เมื่อคิดเป็นรายจ่ายแล้วนั้น   อาชีพการเกษตรเป็นกิจกรรมที่ต้องมีการลงทุนมาก ทั้งด้านแรงงาน และเงินลงทุน ซึ่งเกษตรกรเองต้องคำนึงถึงต้นทุนทางการเกษตรด้วย

 

การรวมกลุ่มเกษตรและเงินทุนของกลุ่ม การดำเนินการด้านสถาบันกลุ่ม 

 

เกษตรกรมีกลุ่มต่าง ๆ ทั้งกลุ่มที่เป็นนิติบุคคล และกลุ่มธรรมชาติ หรือกลุ่มส่งเสริมอาชีพ ที่เกิดขึ้นตามนโยบายของภาคราชการทั้งกรมส่งเสริมการเกษตร และของหน่วยงานอื่น ๆ ที่เกี่ยวข้อง ในส่วนของกลุ่มที่เกิดจากนโยบายของกรมส่งเสริมการเกษตร  ได้แก่ 

 

1  กลุ่มผู้ปลูกสมุนไพร  มีสมาชิก  100  คน  ตั้งอยู่ บ้านเขาสัพยา  หมู่ที่ 00   ตำบลดงลาน  อำเภอสีชมพู  จังหวัดขอนแก่น 

2 กลุ่มอาชีพทำพรมเช็ดเท้า   มีสมาชิก  30  ราย  ตั้งอยู่ที่อ่างทอง  หมู่ที่  0  ตำบลดงลาน  อำเภอสีชมพู  จังหวัดขอนแก่น 

3  กลุ่มอาชีพไพหญ้า  มีสมาชิก  40  ราย  ตั้งอยู่ที่บ้านวังขอนแดง  หมู่ที่ 3 , บ้านหนองหญ้าปล้อง  หมู่ที่ 5  และบ้านซำขาม  หมู่ที่ 8  ตำบลดงลาน  อำเภอสีชมพู  จังหวัดขอนแก่น 

4  กลุ่มแม่บ้านเกษตรกรจำนวน  2  กลุ่ม  คือ 

 

- กลุ่มแม่บ้านเกษตรกรอ่างทอง  หมู่ที่  1  บ้านอ่างทอง  ตำบลดงลาน  อำเภอสีชมพู       จังหวัดขอนแก่น   สมาชิก  40  คน 

-กลุ่มแม่บ้านเกษตรกรซำจำปา  หมู่ที่  2  บ้านซำจำปา  ตำบลดงลาน  อำเภอสีชมพู       จังหวัดขอนแก่น   สมาชิก  28  คน 

 

แหล่งสินเชื่อเพื่อการผลิต  การประกอบอาชีพเกษตรกร  แหล่งอาชีพเกษตรกร 

แหล่งสินเชื่อที่เกษตรกรสามารถกู้ยืมไปลงทุนในการประกอบอาชีพ  แยกเป็น ดังนี้ 

 

1  ภาคสถาบันการเงิน 

 

     1  ภาคสถาบันการเงิน แหล่งเงินทุนสำหรับกลุ่มเกษตรกร ดังนี้ 

 

     2  สหกรณ์การเกษตรอำเภอสีชมพู 

 

 3  ธนาคารพาณิชย์ต่าง ๆ ในเขตอำเภอชุมแพ จังหวัดขอนแก่น 

 

2  ภาคเอกชน 

     1  นายทุนท้องถิ่น 

     2  เพื่อนบ้าน ญาติพี่น้อง 

     3  กองทุนท้องถิ่นต่าง ๆ เช่น 

 

3.1  เงินออมเฉลิมพระเกียรติ มีทุกหมู่บ้าน 

3.2  กองทุนหมู่บ้าน 

3.3  กองทุนจากหน่วยงานของภาครัฐ เช่น กองทุนอาหารหมู่บ้าน  โครงการแก้ไขปัญหาความยากจน   กขคจ.  กองทุนพัฒนาในเขตพื้นที่เฉพาะ อพป. และอื่น ๆ 

3.4 กองทุนพัฒนาตำบล องค์การบริหารส่วนตำบล 

 

ข้อมูลการตลาด  วิถีการตลาด แหล่งรับซื้อผลผลิต 

การซื้อขายผลิตผลทางการเกษตรในเขตพื้นที่ตำบลดงลาน มีพ่อค้าภายในท้องถิ่น อำเภอต่างอำเภอมารับซื้อผลิตผลทางการเกษตร ซึ่งพอจะแยกได้ดังนี้ 

 

1  การตลาดข้าวนาปี การผลิตข้าวของเกษตรกรตำบลดงลาน ส่วนหนึ่งจะเป็นเพื่อการบริโภค 

ในครัวเรือน  และท้องถิ่น  ส่วนที่จำหน่ายมีพ่อค้าท้องถิ่นมารับซื้อถึงที่แต่ก็เป็นปริมาณน้อยอีกส่วนหนึ่งเกษตรกรจะนำไปจำหน่ายที่โรงสีเอง เช่น โรงสีในเขตอำเภอชุมแพ จังหวัดขอนแก่น         และอำเภอศรีบุญเรือง จังหวัดหนองบัวลำภู 

 

2 พืชไร่ต่างๆ ได้แก่ ถั่วเขียว ถั่วลิสง ถั่วเหลือง ข้าวโพดเลี้ยงสัตว์ อ้อยโรงงาน มันสำปะหลัง นั้นเกษตรกรจะนำไปสีนวดพร้อมจำหน่ายให้กับพ่อค้าในเขตอำเภอชุมแพ ส่วนถั่วต่าง ๆ นั้นมีพ่อค้ามารับซื้อถึงไร่นา หรือยุ้งฉางของเกษตรกร 

 

 

กองทุนหมู่บ้าน 

กองทุนหมู่บ้าน  เป็นนโยบายที่ทางรัฐบาลมองเห็นปัญหาของประชาชนในระดับท้องถิ่น  และเป็นการช่วยเหลือผู้ที่มีปัญหาด้านเงินทุน  ในการประกอบอาชีพเพื่อเป็นการพัฒนาอาชีพของประชาชนให้มีรายได้เพิ่มขึ้นและไม่ต้องอพยพเคลื่อนย้ายแรงงานสู่ภาคอุตสาหกรรม หรือการรับจ้างในต่างจังหวัด โดยให้มีเงินกู้ยืมจากกองทุนหมู่บ้านในแต่ละหมู่บ้าน   จำนวน 15 คน ชายและหญิงจำนวนใกล้เคียงกัน โดยให้คนในชุมชนนั้นๆ  เป็นผู้คัดเลือกจากบุคคลผู้ที่มีความรู้ความสามารถ มีประสบการณ์คนในชุมชนให้ความไว้วางใจและเชื่อถือ ให้เป็นผู้บริหารจัดการเงินกองทุนและคณะกรรมการร่วมกันร่างข้อบังคับเพื่อใช้สำหรับบริหารเงินกองทุนในแต่ละชุมชนผลการดำเนินการพบว่า   ระบบการบริหารเงินกองทุนกรรมการบางคนยังไม่ค่อยเข้าใจบทบาทของตนเอง ทั้งเรื่องของการจัดทำบัญชีเนื่องจากคณะกรรมการไม่ค่อยมีการประชุมหรือปรึกษาหารือกัน การพิจารณาเงินกู้ของสมาชิก สมาชิกไม่นำเงินไปใช้จ่ายตามวัตถุประสงค์ในคำขอกู้    เมื่อครบกำหนดสมาชิกไม่นำเงินมาใช้หนี้ตามกำหนดไว้  คณะกรรมการไม่ได้พิจารณาจากวัตถุประสงค์ของการขอกู้ของสมาชิก หากแต่พิจารณาจากความสามารถในการส่งคืนเงินกู้ของสมาชิกเป็นเกณฑ์