ศาสนา  ความเชื่อ   สิ่งยึดเหนี่ยวและข้อห้ามต่าง ๆ ของประชาชน 

 

ประชาชนตำบลดงลานนับถือพุทธศาสนา  มีประเพณีที่คล้ายกับชุมชนอีสานส่วนใหญ่ ซึ่งเป็นสังคมเกษตรกรรมที่สืบทอดต่อเนื่องเป็นมรดกมายาวนาน มีความผูกพันกับธรรมชาติอย่างแน่นแฟ้น เกิดการสั่งสมความคิด ภูมิปัญญา ศรัทธา ความเชื่อหลายรูปแบบ เชื่อในเรื่องบุญ – บาป - ขวัญ - วิญญาณ เทวดา - ผี   เป็นต้น  และยังมีอาชีพทำไร่ ทำนาปลูกข้าวเพื่อเป็นอาหารประจำวัน และหากได้ข้าวมากก็แบ่งขายให้ได้เงินมาใช้จ่ายในครัวเรือนต่อไป และเชื่อว่าข้าวเป็นพืชที่มีพระคุณ      มีวิญญาณหรือขวัญประจำอยู่ด้วย    วิญญาณหรือขวัญนี้  เรียกว่า   “  เจ้าแม่โพสพ  ” ดังนั้น เมื่อผู้ใดทำนาได้ข้าวมาก ก่อนหาบหรือขนข้าวมาสู่ยุ้งฉางหรือเล้า มักทำบุญเพื่อเป็นศิริมงคลเพิ่มความมั่งมีศรีสุขแก่ตนและครอบครัวสืบไป และเป็นการอันเชิญขวัญข้าว  คือ “ เจ้าแม่โพสพ ”  ให้มาอยู่ประจำข้าว หากข้าวมีขวัญอยู่ประจำก็เชื่อว่า การกินขวัญจะไม่สิ้นเปลืองจะทำนาได้ดีในปีต่อไป   ซึ่งเมื่อชาวนาในพื้นถิ่นอีสานก็เกี่ยวข้าวเสร็จจะมัดข้าวที่เกี่ยวเป็นมัดหรือเรียกว่า “ฟ่อน”  และนำมากองไว้รวมกันที่ลานตีข้าว หรือนวดข้าว  เพื่อนวดข้าวและเมื่อนวดข้าวเสร็จก็นิยมนำกองข้าวที่นวดแล้วทำให้สูงขึ้นจากพื้นลานเรียกว่า  “ คูณลาน ”   ผู้ที่ได้ข้าวมากก็มักจัดทำบุญกองข้าวขึ้นที่ลานชาวอีสานเรียกว่าบุญคูณลานนับเป็นประเพณีอย่างหนึ่งใน   “    ฮีตสิบสอง    ”   เป็นต้น